Kategorie konkursowe w plebiscycie Słoneczniki opierają się na koncepcji inteligencji wielorakich opracowanej przez amerykańskiego psychologa, profesora Uniwersytetu Harvarda, Howarda Gardnera. Zgodnie z teorią opracowaną przez niego w 1983 roku istnieje kilka rodzajów inteligencji. Każdy człowiek posiada je wszystkie, rozwinięte w różnym stopniu. Inteligencje te współpracują ze sobą. Wcześniej mówiono o inteligencji jako o czymś wrodzonym i niezmiennym. Według Howarda Gardnera poszczególne inteligencje możemy doskonalić.
Kategoria JĘZYK – odpowiada rozwijaniu u dziecka inteligencji językowej.
Inteligencja językowa (zwana też lingwistyczną) wiąże się z wrażliwością język mówiony i pisany, na dźwięki i rytmy. Inteligencja ta wpływa na zdolność do nauki języków obcych. Osoby o rozwiniętej inteligencji językowej posługują się bogatym słownictwem, są wrażliwe na różne funkcje języka.
Jak rozwijać u dziecka:
- wspólne czytanie
- wymyślanie i opowiadanie historii
- rozwiązywanie zagadek
Kategoria LOGIKA – odpowiada rozwijaniu inteligencji logicznej/matematycznej
Inteligencję logiczno-matematyczną cechuje zdolność do dostrzegania wzorów logicznych i matematycznych, związków między różnymi zjawiskami, przetwarzania liczb, analizy problemów od strony logicznej. Osoby z rozwiniętą inteligencją logiczno-matematyczną lubią rozwiązywać zagadki, łamigłówki, potrafią myśleć abstrakcyjnie.
Jak rozwijać u dziecka:
- poprzez wspólne rozwiązywanie łamigłówek
- proste zadania matematyczne
- gry logiczne
Kategoria SZTUKI WIZUALNE – odpowiada rozwijaniu inteligencji wizualno-przestrzennej
Inteligencja wizualno-przestrzenna wiąże się z wrażliwością na kolory, kształty, wzory. Osoby o rozwiniętej inteligencji wizualno-przestrzennej potrafią myśleć obrazowo, lubią wykonywać prace plastyczne, potrafią harmonijnie łączyć kolory, są bardzo kreatywne.
Jak rozwijać u dziecka:
- poprzez pokazanie dziecku różnorodnych technik plastycznych
- wspólne wyjście na wystawę
- zabawa klockami
Kategoria MUZYKA – odpowiada rozwijaniu inteligencji muzycznej
Inteligencja muzyczna odpowiada za wrażliwość na dźwięki i rytm. Osoby o rozwiniętej inteligencji muzycznej świetnie czują się podczas tańca, potrafią bezbłędnie odtwarzać dźwięki, dobrze śpiewają. Często posiadają też zdolności językowe. Jest to rodzaj inteligencji, który pojawia się u dzieci najwcześniej i można stymulować jego rozwój od pierwszych dni życia.
Jak rozwijać u dziecka:
- wspólnie słuchać muzyki, nucić, nawet podczas codziennych czynności
- zabieranie dziecka na koncerty i audycje muzyczne
- uczęszczanie na zajęcia rytmiczne
- poprzez naukę śpiewu czy gry na instrumencie
Kategoria RUCH – odpowiada rozwijaniu inteligencji ruchowej
Inteligencja ruchowa odpowiada za dobrą koordynację wzrokowo-ruchową. Przejawia się w świetnej świadomości własnego ciała. Osoba o rozwiniętej inteligencji ruchowej lubi ruch i sport, ale może odnajdywać się dobrze także w zadaniach angażujących tzw. motorykę małą. Lubi majsterkować, rzeźbić, tworzyć. Bywa także bardzo wrażliwa na dotyk.
Jak rozwijać u dziecka:
- wspólnie majsterkować, wycinać, rzeźbić itd.
- uczestniczyć w sportowych grach zespołowych
- brać udział w zajęciach tanecznych, gimnastycznych, teatralnych itd.
Kategoria PRZYRODA – odpowiada rozwijaniu inteligencji przyrodniczej
Inteligencja przyrodnicza przejawia się w dobrym rozumieniu praw natury oraz dbałością o florę i faunę. Osoba o rozwiniętej inteligencji przyrodniczej potrafi we właściwy sposób korzystać z dobrodziejstw środowiska naturalnego. Potrafi kategoryzować i ustalać hierarchię oraz zauważać wzorce panujące w przyrodzie. Lubi także spędzać czas na świeżym powietrzu, obserwować naturę i kolekcjonować, np. liście czy kamienie.
Jak rozwijać u dziecka:
- tworzenie zielnika
- uprawianie własnej rabatki
-
wspólne wyprawy do lasu, na łąkę, do parku itd.
Ponadto, w każdej z kategorii brany jest pod uwagę rozwój inteligencji społecznej i refleksyjnej.
Inteligencja społeczna przejawia się w umiejętności rozumienia innych ludzi. Osoba o rozwiniętej inteligencji społecznej lubi przebywać wśród innych ludzi, jest zainteresowana kontaktami międzyludzkimi. Jej rozwijanie, wspiera asertywność, umiejętności przywódcze i mediacyjne.
Natomiast inteligencja refleksyjna przejawia się rozumieniem własnych odczuć i emocji. Osoba o rozwiniętej inteligencji intrapersonalnej dobrze rozumie samą siebie, swoje potrzeby, myśli i obawy. Potrafi budować motywację wewnętrzną. W rozwoju tego typu inteligencji pomaga podejmowanie własnych decyzji oraz wykonywanie zadań w tempie i zakresie odpowiednim dla danej osoby.